Veel mensen hebben het moeilijk om wespen, hoornaars, hommels en bijen van elkaar te onderscheiden. De bestrijdingsmethode is afhankelijk van de soort plaag. Zo kan een zwerm bijen best verplaatst worden door een imker, terwijl lastige wespen of hoornaars met een insecticide verdelgd moeten worden.

Bepaal met welke soort je te maken hebt door onderstaande beschrijvingen te raadplegen!

Wespen

Wespen zijn vliesvleugeligen en variëren in grootte van 11 tot 18 mm. In tegenstelling tot bijen hebben deze insecten weinig beharing, een gele, heldere kleur met zwarte lijnen en een achterlijf dat zich duidelijk van het bovenlijf onderscheidt. 

Sommige wespen bouwen hun nest met modder, maar de meeste soorten bouwen met stukjes schors gemengd met hun speeksel. Deze constructietechniek geeft de nesten een kartonnen uiterlijk. Hoewel wespen in het begin van het seizoen weinig invasief zijn, kunnen ze in de loop van de nazomer erg vervelend worden. Dit is vooral te wijten aan de populatie die het hele seizoen door gestaag blijft groeien.

Het is belangrijk om te specificeren dat wespen, ondanks de overlast, zeer nuttig zijn voor het evenwicht van het ecosysteem. Het is daarom raadzaam om ze alleen te verdelgen als ze een echte overlast vormen.  Blokkeer bovendien nooit de in- en uitgang van het nest, en vernietig het nest nooit terwijl de wespen nog leven. In zulke gevallen is er namelijk een grote kans dat ze bijzonder agressief zullen reageren!

Europese hoornaars

De Europese hoornaar (vespa crabro) kan 35 mm groot worden en is daarmee de grootste van de vijf geanalyseerde soorten in dit artikel. Dit insect lijkt op een wesp, maar heeft een iets hariger lichaam en een meer oranje hoofd.

De steek van een Europese hoornaar is even gevaarlijk als die van een bij, en om een mensenleven in gevaar te brengen, zijn er ongeveer 100 steken nodig. Een steek kan erg pijnlijk zijn, en mensen die allergisch zijn voor bijen en wespen kunnen dus maar beter ook met deze insecten alle contact vermijden. 

Europese hoornaars zijn zeer nuttig bij de regulering van een breed scala aan andere insectensoorten, zoals vliegen, wespen en rupsen. Deze laatsten zijn namelijk favoriete hapjes op het menu van de Europese hoornaar. Net als bij wespen is het nest een grote bal met een papierachtige textuur. Dit nest wordt het volgende jaar niet opnieuw gebruikt. Dit type hoornaar is eerder agressief en tamelijk discreet. 

Aziatische hoornaars

De Aziatische hoornaar (vespa velutina) is kleiner van formaat dan zijn Europese tegenhanger en heeft een donkerder lichaam. Ze zijn zich sinds 2016 in onze regio aan het vestigen en moeten intensief bestreden worden. 

Dit soort hoornaars brengt namelijk de lokale biodiversiteit in gevaar en valt bijenkorven aan om bijen te verscheuren en honing op te smullen. Als je dit insect, met of zonder nest, tegenkomt, moet je dit onmiddellijk melden op de website: vespawatch.be.

 Zodra er een nest van Aziatische hoornaars ontdekt wordt, worden er uitgebreide onderzoeken opgestart en vallen uitgezet in de omgeving. Alleen zo kan de verspreiding van deze plaag afgeremd worden.

Bijen

De honingbij (apis mellifera) meet tussen 11 en 13 mm. Het lichaam is dik en harig, en de buik heeft zwarte strepen. Afhankelijk van de soort kan de ruimte tussen hun strepen variëren van donkerbruin tot geel. De bij staat bekend als een zeer rustig insect. Ze storen nooit tijdens maaltijden op het terras en worden alleen agressief wanneer je te dicht bij hun nest komt.

Een zwerm bijen mag niet met een nest verward worden. De zwerm is een compacte bal die bestaat uit een koningin, werksters en een paar mannetjes die net een overvolle bijenkorf hebben verlaten. De komst van een zwerm is een indrukwekkend maar volledig ongevaarlijk fenomeen. De bijen zullen meestal binnen één tot vier dagen uit zichzelf weer vertrekken. Als de zwerm je echter stoort, probeer dan zeker niet op eigen houtje de zwerm te laten vertrekken, maar bel een imker die het nest veilig komt verplaatsen. Zodra ze op hun definitieve locatie zijn aangekomen, gaan ze onmiddellijk aan de slag en beginnen ze hun nest te bouwen.

Het grote nadeel van het niet tijdig ophalen, is het risico dat ze zich op een ongewenste plaats vestigen, zoals een holte in een boom, in een schoorsteen of aan de achterkant van een rolluik. Een nest verplaatsen is erg moeilijk wanneer ze agressief zijn en hun nest op een moeilijk toegankelijke plaats is gebouwd.

Zodra de bijen zijn geïnstalleerd, zullen ze snel aan de slag gaan en hun nest beginnen te bouwen. Dit is een mengsel van parallelle waskammen die door de zwerm zijn gebouwd. Net als wespen kunnen bijen zich in elke soort holte vestigen, zoals in een muur, onder de grond, in een boom, op een dak of op een zolder. Bijen kunnen in dat geval hun nest op dezelfde manier bouwen als een wesp. 

Net als bij de hommel vormen bijen geen echt gevaar voor de mens. Ze zijn niet agressief en steken alleen maar in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld wanneer ze zich bedreigd voelen. Indien nodig kun je contact opnemen met een imker die deze nesten vervolgens op een veilige manier kan verplaatsen.

Hommels

Met een grootte van ongeveer 22 mm zijn hommels herkenbaar aan hun chaotische vlucht. De generieke naam hommel verwijst naar verschillende soorten insecten met harige, gedrongen lichamen. Meestal zijn ze zwart en geel van kleur, maar ze kunnen ook witte of oranje patronen hebben. Ze worden vaak verward met een mannelijke bij, die echter niet foerageert.

Hommels vormen elk jaar nieuwe kolonies, omdat alleen de koningin de winter overleeft. In het voorjaar zoekt ze een holte waar ze haar nest kan installeren, zoals een muizenhol, een vogelnest of een scheur in een muur.

Hommelkolonies zijn echter relatief klein, met slechts enkele tientallen individuen. Deze insecten zijn onvermoeibare bestuivers en spelen een erg belangrijke rol bij de bevruchting van vele plantensoorten. Ze zijn niet agressief en zullen alleen steken uit zelfverdediging, bijvoorbeeld wanneer je ze probeert te verpletteren, of als je hun nest verstoort. Net als bijen zijn ze een beschermde diersoort waarvan de aantallen voortdurend afnemen.

Als je een bijen- of hommelnest hebt gespot, kun je contact opnemen met een imker die zulk een nest indien nodig kan verplaatsen.

Heb je in de buurt van je woning last van een wespen- of hoornaarnest, of ben je niet helemaal zeker met welk soort je te maken hebt? Twijfel dan niet langer en neem zo snel mogelijk contact op met onze teams!